Je ziet een mooi salaris in een vacature of op je contract en vraagt je af wat je er echt aan overhoudt. Is bruto met of zonder belasting en waarom is je nettoloon lager dan je brutoloon? In dit artikel krijg je een helder antwoord op die vraag, plus een duidelijke uitleg van wat er precies van je brutoloon afgaat. Ook deel ik uit ervaring waar je op kunt letten op je loonstrook en hoe je jouw nettoloon positief kunt beïnvloeden, met praktische voorbeelden en tips voor 2025 en 2026.
Bruto en netto uitgelegd
Kort antwoord op de hoofdvraag
Bruto is met belasting en premies er nog bij. Netto is het bedrag dat je uiteindelijk op je rekening ontvangt, nadat belasting en premies zijn ingehouden. Met andere woorden: je brutoloon staat in je contract, je nettoloon staat op je bankafschrift.
Waarom bestaat er verschil tussen bruto en netto
Van je brutoloon worden onder meer loonbelasting en verschillende premies afgedragen. Daarmee verzekeren we in Nederland zaken als pensioen, nabestaandenvoorzieningen, langdurige zorg en inkomen bij ziekte of werkloosheid. De werkgever houdt die bedragen in en draagt ze af aan de Belastingdienst en pensioenuitvoerder.
Wat gaat er van je brutoloon af
Loonbelasting en premies voor volksverzekeringen
Loonbelasting wordt door vrijwel iedere werknemer betaald. Daarnaast betaal je premies voor de volksverzekeringen. Het gaat om AOW, Anw en Wlz. Samen met de loonbelasting vormen deze posten de loonheffing. Dankzij de algemene heffingskorting en arbeidskorting kan de uiteindelijke heffing lager uitvallen, waardoor je netto meer overhoudt.
Premies werknemersverzekeringen
Werknemersverzekeringen dekken risico’s als werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid. Denk aan WW, WIA, ZW en bij oudere dienstverbanden soms nog WAO. De premie wordt veelal door de werkgever betaald, maar beïnvloedt wel de totale loonkosten en kan via regelingen of cao indirect effect hebben op je loonruimte. Op je loonstrook zie je of en hoe deze premies verwerkt zijn.
Pensioenpremie
Als je pensioen opbouwt via je werkgever, wordt daarvoor een pensioenpremie ingehouden op je brutoloon. Vaak betaalt de werkgever daarnaast ook een deel. De hoogte en de verdeling verschillen per sector en pensioenregeling. Controleer je strook om te zien welk premiedeel voor jouw rekening komt.
Bijdrage Zorgverzekeringswet
Er is een werkgeversheffing voor de Zorgverzekeringswet. Soms betaal je als werknemer een inkomensafhankelijke bijdrage. Staat die op je strook, dan houdt je werkgever het bedrag in en draagt het af. Of dit speelt en hoe hoog het is, hangt af van je contract en inkomenssituatie.
Van bruto naar netto in de praktijk
Zo lees je je loonstrook. Bovenin staat meestal je bruto salaris met eventuele vaste toeslagen, zoals onregelmatigheid of ploegentoeslag. Daaronder zie je de berekening van de loonheffing en kortingen. Ook pensioenpremies en eventuele inhoudingen zoals een personeelsvereniging of vakbondscontributie worden getoond. Het bedrag onderaan is je nettoloon.
Voorbeeldstappen zonder harde bedragen
Stel je hebt 3.000 euro bruto per maand. De werkgever telt vaste toeslagen daarbij op, berekent vervolgens de loonheffing volgens de tabellen en past eventuele heffingskortingen toe. Pensioenpremie wordt op basis van je pensioengrondslag ingehouden. Overige inhoudingen, zoals de inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet wanneer die voor jou geldt, komen er nog bij. Wat resteert, is het nettobedrag dat op je rekening komt.
Let op dat bedragen per persoon verschillen door loonhoogte, leeftijd, sector, pensioenregeling en de keuze voor loonheffingskorting. Tarieven wijzigen bovendien jaarlijks, waardoor je netto in januari kan veranderen terwijl je brutoloon gelijk blijft.
Factoren die jouw nettoloon beïnvloeden
Loonheffingskorting slim toepassen
Werk je bij één werkgever, dan laat je daar de loonheffingskorting toepassen. Heb je meerdere banen, kies dan zorgvuldig waar je de korting laat toepassen. Dubbel toepassen kan leiden tot een naheffing bij je aangifte. Op je loonstrook zie je of de korting is meegenomen.
Bijzondere beloningen en het bijzondere tarief
Vakantiegeld, bonus, overwerk of een dertiende maand worden vaak belast via het bijzondere tarief. Dat kan hoger lijken dan je reguliere maand, wat soms tot schrik leidt. Lees hoe dit werkt bij bijzonder tarief belasting en verdiep je in belasting over vakantiegeld om verrassingen te voorkomen.
Reiskosten, auto van de zaak en andere regelingen
Ontvang je reiskostenvergoeding binnen de vrijgestelde kaders, dan heeft dat meestal geen negatief effect op je netto. Rijd je in een auto van de zaak met bijtelling, dan telt die bijtelling mee als loon in natura. Dat verhoogt je grondslag en kan je nettoloon drukken. Lees de toelichting in je cao of personeelsregeling.
Persoonlijke situatie en cao
In mijn werk met salarisadministraties zie ik vaak dat verschillen in nettoloon vooral worden verklaard door cao afspraken, pensioenpremiepercentages en toeslagen. Twee collega’s met hetzelfde bruto kunnen toch verschillend netto ontvangen als hun toeslagen, pensioenregeling of heffingskortingen verschillen. Het loont om die details jaarlijks te checken.
Veelgemaakte misverstanden
Bruto is niet wat je ontvangt. Het is het bedrag vóór aftrek van belastingen en premies. Netto is nooit hoger dan bruto. Het minimumloon dat je in nieuwsberichten ziet is een brutobedrag. Ook wordt bijzondere beloning niet tegen een willekeurig straf tarief belast, maar via tabellen die aansluiten bij je totale jaarinkomen. Tot slot is loonstrookjargon als grondslag, tabel, bijzonder tarief en heffingskorting lastig, maar wel te herleiden tot logische stappen.
Typische situaties uitgelicht
Minimumloon en nettoloon
Het wettelijk minimumloon is bruto vastgesteld. Loonheffing en eventuele premies worden daar nog op ingehouden. Daardoor kan het nettobedrag per werknemer verschillen, bijvoorbeeld door de toepassing van loonheffingskorting of pensioenopbouw.
Parttime, wisselende uren en meerdere banen
Bij parttime en wisselende uren kan je netto per maand fluctueren, zeker als je onregelmatig werkt of regelmatig overuren maakt. Heb je meerdere banen, pas dan maar bij één werkgever de loonheffingskorting toe om een naheffing te voorkomen. Voor inkomsten naast je vaste baan, zoals overuren of een bonus, kan het bijzondere tarief gelden.
Bijbaan en jonger dan 21
Werk je als scholier of student, dan kan je loonstrook extra vragen oproepen. Hoeveel je betaalt hangt af van je loon, kortingen en eventuele vrijstellingen. Verdiep je in de regels bij een bijbaan en het juiste gebruik van de loonheffingskorting. Lees verder als je wilt weten hoeveel belasting je betaalt bij een bijbaan op jonge leeftijd.
Wat verandert er in 2025 en 2026
Belastingtarieven en kortingen worden jaarlijks aangepast. Daardoor kan je nettoloon stijgen of dalen zonder dat je bruto verandert. Controleer in januari je eerste loonstrook van het nieuwe jaar. Vergelijk deze met de laatste van het vorige jaar, let op de tabellen en kortingen en vraag bij twijfel je salarisadministratie of HR om toelichting.
Zo controleer je je loonstrook
Snelle checklist
Controleer je persoonsgegevens en loonbelastingtabel. Kijk of de loonheffingskorting correct is toegepast. Vergelijk de pensioengrondslag met je bruto. Check of bijzondere beloningen apart zijn berekend. Bekijk of inhoudingen aansluiten bij je afspraken. Stel vragen zodra je iets niet begrijpt. Een korte controle voorkomt vaak misverstanden en onverwachte naheffingen.
Persoonlijke ervaring
Ik heb in de praktijk honderden loonstroken vergeleken voor medewerkers die dachten dat er iets mis was met hun netto. In de meeste gevallen bleek de verklaring logisch. Een niet geactiveerde loonheffingskorting, een nieuw pensioenpercentage of een uitbetaalde bonus tegen bijzonder tarief. Met een heldere uitleg viel de puzzelstukjes op hun plek. Neem dus de tijd om je strook te lezen en vraag om uitleg, dat is geen gekke vraag maar een slimme.
Conclusie
Bruto is met belasting en premies, netto is wat je ontvangt. Het verschil ontstaat door loonheffing, sociale premies en eventuele pensioenpremie en bijdragen. Door je loonstrook te lezen, de loonheffingskorting juist toe te passen en rekening te houden met bijzondere beloningen voorkom je verrassingen. Wil je dieper inzoomen op specifieke onderwerpen, bekijk dan bijvoorbeeld het bijzondere tarief bij extra uitbetalingen en de belasting over vakantiegeld. Blijf jaarlijks alert, want tarieven veranderen en daarmee ook je nettoloon.
Veelgestelde vragen
Is bruto met of zonder belasting
Bruto is met belasting en premies er nog bij. Het is het bedrag dat in je contract of cao staat. Netto is het bedrag dat je na inhoudingen op je bankrekening krijgt. Dat verschil ontstaat door loonbelasting, premies voor sociale verzekeringen en vaak ook pensioenpremie en soms een bijdrage voor de Zorgverzekeringswet.
Waarom is mijn nettoloon lager dan mijn brutoloon
Omdat je werkgever loonheffing en premies inhoudt op je brutoloon. Denk aan loonbelasting, AOW, Anw, Wlz en soms werknemersverzekeringen en pensioen. Ook bijzondere beloningen zoals vakantiegeld en bonus worden via tabellen belast. Het restant is je nettoloon. Heffingskortingen kunnen dit verschil kleiner maken.
Wat betekent het bijzondere tarief voor mijn vakantiegeld of bonus
Bijzondere beloningen worden belast via het bijzondere tarief. Dat tarief sluit aan op je verwachte jaarinkomen en kan hoger lijken dan je reguliere maand. Daardoor kan je uitbetaling lager zijn dan je denkt. Lees meer over de werking bij bijzonder tarief belasting en belasting over vakantiegeld.
Moet ik de loonheffingskorting altijd aanzetten
Heb je één werkgever, dan is toepassen meestal voordelig. Werk je meerdere banen, pas de korting dan slechts bij één werkgever toe. Doe je dat dubbel, dan kan je bij de belastingaangifte moeten terugbetalen. Twijfel je, vraag je salarisadministratie of laat een proefberekening maken.
Is het minimumloon bruto of netto
Het minimumloon wordt wettelijk bruto vastgesteld. Over dat brutobedrag worden loonheffing en eventuele premies ingehouden. Het nettobedrag dat je ontvangt kan per persoon verschillen door heffingskortingen, pensioenregeling en toeslagen of inhoudingen. Controleer je loonstrook om te zien hoe jouw nettobedrag tot stand komt.
