Je erft een huis en midden in het verdriet moet er ineens van alles geregeld worden. Moet je het huis houden of verkopen, wat betekent dit voor de erfbelasting en wanneer moet je betalen als de verkoop nog niet rond is? In dit artikel neem ik je stap voor stap mee. Je leest waar je direct op moet letten, hoe de erfbelasting rond een woning werkt, welke keuze je hebt voor de WOZ-waarde en wat de gevolgen zijn voor de inkomstenbelasting. Praktisch, nuchter en met tips uit de praktijk.
Wat regel je direct bij een geërfde woning?
Bepaal eerst of je de erfenis zuiver, beneficiair of helemaal niet aanvaardt. Weet je niet zeker of er meer bezittingen dan schulden zijn, dan geeft beneficiair aanvaarden rust. Controleer of er een hypotheek loopt en of er een overlijdensrisicoverzekering is gekoppeld die (deels) aflost. Kijk ook wie er in de woning woont. In een testament kan iemand het vruchtgebruik hebben, terwijl anderen de blote eigendom bezitten. Zijn er meerdere erfgenamen, maak dan duidelijke afspraken over verkopen, aanhouden of uitkopen. In mijn praktijk werkt het goed om meteen een onafhankelijke waardebepaling en een kort plan van aanpak te maken, zodat emoties en financiën niet door elkaar gaan lopen.
Belastingen bij een geërfd huis
Voor de erfbelasting geldt in principe de WOZ-waarde minus eventuele hypotheekschuld als uitgangspunt. Je mag in de aangifte kiezen voor de WOZ-waarde van het jaar van overlijden of die van het jaar erna, en de laagste keuze is vaak voordeliger. Controleer daarbij altijd de actuele vrijstellingen en tarieven. Partners hebben een hoge vrijstelling, kinderen betalen doorgaans een lager percentage in de eerste schijf en een hoger in de tweede schijf, overige erfgenamen kennen hogere tarieven. Voor kleinkinderen gelden weer andere percentages. Een verdiepende uitleg vind je bij huis erven en belasting.
Inkomstenbelasting: zelf wonen, leegstand of verhuur
Ga je er zelf wonen, dan valt de woning in box 1. Verhuur of leegstand valt doorgaans in box 3. De keuze om te verhuren of te verkopen heeft dus directe fiscale gevolgen. Verkoop je de woning en ontstaat er overwaarde, dan telt het deel dat je uitgekeerd krijgt mee in je vermogen. Pas als je totale vermogen boven de box 3-drempels komt kan er daadwerkelijk belasting verschuldigd zijn. Meer achtergrond over overwaarde en belasting lees je bij overwaarde huis en belasting.
Verkopen of aanhouden: timing en praktische keuzes
Aangifte erfbelasting moet binnen acht maanden na overlijden binnen zijn. Na de aanslag heb je meestal zes weken om te betalen, ook als het huis nog niet is verkocht. Komt de verkoop later op gang, vraag dan tijdig een regeling of uitstel aan bij de Belastingdienst. Een betalingsregeling start je eenvoudig via belasting in termijnen betalen. Let op dat de vaste lasten blijven doorlopen. De verkoopprijs kan afwijken van de WOZ-waarde; bij een duidelijk lagere marktprijs is soms herziening mogelijk. Bij verkrijging door erfenis is doorgaans geen overdrachtsbelasting verschuldigd. Bij uitkoop van mede-erfgenamen kunnen uitzonderingen gelden, laat je hierover adviseren.
Praktijktip uit ervaring
Ik adviseer erfgenamen om meteen de WOZ-beschikking en een recente taxatie naast elkaar te leggen en parallel aan de fiscale keuzes het verkoop- of behoudsscenario uit te werken. Die combinatie levert vaak duizenden euro’s voordeel en vooral duidelijkheid op, juist in een emotionele periode.
Een huis erven voelt vaak overweldigend. Met een heldere keuze over aanvaarden, snel inzicht in waarde en hypotheek en een doordachte fiscale aanpak houd je grip. Kies de gunstigste WOZ-waarde, bewaak de termijnen voor aangifte en betaling en vraag zo nodig een betalingsregeling aan. Twijfel je tussen houden, verhuren of verkopen, maak dan een simpel rekenschema met netto lasten en belastingeffecten. Zo neem je een keuze die past bij je situatie en gemoedsrust geeft.
Veelgestelde vragen over Belasting Verkoop Huis Erfenis
Moet ik erfbelasting betalen als het geërfde huis nog niet is verkocht?
Ja, bij Belasting Verkoop Huis Erfenis kan de aanslag komen voordat de verkoop rond is. Aangifte doe je binnen acht maanden na overlijden en betaling volgt meestal binnen zes weken na de aanslag. Is er nog geen verkoopopbrengst, vraag dan tijdig uitstel of een betalingsregeling aan om boete en rente te voorkomen.
Wanneer betaal ik belasting over de overwaarde bij verkoop?
Bij Belasting Verkoop Huis Erfenis telt uitgekeerde overwaarde mee in je vermogen. Pas wanneer je totale box 3-vermogen boven de heffingsgrenzen uitkomt, betaal je daar belasting over. De verkoop zelf leidt niet tot inkomstenbelasting in box 1, tenzij er bijzondere situaties of werkzaamheden zijn die verder gaan dan normaal vermogensbeheer.
Welke WOZ-waarde mag ik kiezen voor de erfbelasting?
Je mag bij Belasting Verkoop Huis Erfenis kiezen tussen de WOZ-waarde van het jaar van overlijden of het jaar erna. In de praktijk levert de laagste WOZ-waarde vaak voordeel op. Leg de WOZ-beschikking naast een actuele taxatie en maak bezwaar als de WOZ aantoonbaar te hoog is ten opzichte van de marktwaarde.
Wat als er meerdere erfgenamen of vruchtgebruik is?
Bij Belasting Verkoop Huis Erfenis spreek je samen af of je verkoopt, aanhoudt of iemand uitkoopt. Staat vruchtgebruik in het testament, dan mag de vruchtgebruiker wonen zonder eigenaar te zijn, terwijl de anderen de blote eigendom houden. Maak duidelijke afspraken over kosten, onderhoud en het moment van verkoop om discussies te voorkomen.
Hoe zit het met inkomstenbelasting bij verhuur of leegstand?
Ga je na Belasting Verkoop Huis Erfenis niet zelf in de woning wonen, dan valt de waarde doorgaans in box 3. Huurinkomsten zijn meestal niet apart belast, maar de waarde telt mee in je vermogen. Ga je er zelf wonen, dan hoort de woning in box 1. Laat je adviseren als je verbouwt of actief gaat exploiteren.
